google.com, pub-7610353441165800, DIRECT, f08c47fec0942fa0 ਸਾਹਿਤ ਸਕਰੀਨ

Saturday, 1 November 2025

ਅੱਜ ਤੁਸੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹੋ ਡਾ. ਅਜ਼ੀਜ਼ੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਆਜ਼ਮੀ ਹੁਰਾਂ ਨੂੰ

Sahit Screen:1st November 2025 at 02:15 AM;Regarding Book By Dr. Azizur Rehman 

ਪ੍ਰਚੀਨ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ 2 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸਮਾਗਮ ਅੱਖਾਂ ਖੋਹਲਣ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇਗਾ 

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਪਹਿਲੀ ਨਵੰਬਰ 2025: (ਮੀਡੀਆ ਲਿੰਕ ਰਵਿੰਦਰ / /ਸਾਹਿਤ ਸਕਰੀਨ ਡੈਸਕ

"ਇਸਰਾਈਲ-ਫ਼ਲਸਤੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਝਾਤ" ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪੁਸਤਕ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਲੇਖਕ ਹਨ ਡਾ. ਅਜ਼ੀਜ਼ੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਆਜ਼ਮੀ। ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਹਨ ਵਾਈਟ ਕਰੋਅ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਰੂਬਰੂ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਨ-"ਸਾਹਿਤ ਚਿੰਤਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ"ਵਾਲੇ ਸਰਦਾਰਾ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਟੀਮ। 

ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਚਰਚਾ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਾਹਿਤ ਚਿੰਤਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵੱਲੋਂ 2 ਨਵੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਲਾਕੇਂਦਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ। 

ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰੇ ਹੋਣਗੇ ਮਿਸ ਨਵਜੋਤ ਕੌਰ ਜਿਹੜੇ ਆਰਟ ਹਿਸਟਰੀ, ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਅਤੇ ਤ੍ਰੈ - ਮਾਸਿਕ ਜੁਗਨੂੰ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।  ਇਸ ਚਰਚਾ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਰਨਗੇ ਡਾ.  ਸਈਦ ਤਾਰਸੀਨ ਰਜ਼ਾ ਜੋ ਕਿ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਟਰੈਟਜਿਕ  ਸੱਟਡੀਜ਼ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। 

ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਲੇਖਕ ਡਾ. ਅਜ਼ੀਜ਼ੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਆਜ਼ਮੀ ਵੀ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਹ ਉਹੀ ਡਾ. ਅਜ਼ੀਜ਼ੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਆਜ਼ਮੀ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਨਗੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਅਖਬਾਰ ਦੇਸ਼ ਸੇਵਕ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੰਪਾਦਕ                ਡਾ. ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ। ਉਹ ਉੱਘੇ ਬੁਧੀਜੀਵੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ।ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਅਕਤੂਬਰ ਇਨਕਲਾਬ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸੱਤ ਨਵੰਬਰ, 1917  ਅਤੇ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ 350ਵੇਂ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ 25 ਨਵੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸੈਕਟਰ 35-ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਤ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿਖੇ ਦੋ ਨਵੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਠੀਕ 10:30 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਏਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਰੇ ਸਨੇਹੀ ਸਮੇਂ ਸਰ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾਲਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨ। ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਗਮ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਰਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੰਗਠਨ ਸਾਹਿਤ ਚਿੰਤਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕਨਵੀਨਰ ਹਨ ਸਰਦਾਰ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ। ਤੁਹਾਡੇ ਸਭਨਾਂ ਸਨੇਹੀ ਮਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਕਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਤਾਂ ਰਹੇਗੀ ਹੀ। ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਗਮ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਡੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਦੁਸ਼ਮਣ ਤਾਕਤਾਂ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦੇਂਦੀਆਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੀ ਕੀ ਭਾਣਾ ਵਰਤਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।  

Sunday, 26 October 2025

ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਾਰ ਅਤੇ ਨਿਘਾਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ-ਡਾ. ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਨੇ

Received From Panjabi Bhawan on 26th October 2025 at 4:31 PM Regarding Sahit Academy Event

ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਲੋਂ ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਗਮ


ਲੁਧਿਆਣਾ : 26 ਅਕਤੂਬਰ (ਮੀਡੀਆ ਲਿੰਕ ਰਵਿੰਦਰ//ਸਾਹਿਤ ਸਕਰੀਨ)::

ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਲੋਂ ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ 24 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।ਜਿਸਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਡਾ. ਸ.ਸ. ਜੌਹਲ ਜੀ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ. ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਸੀਨੀਅਰ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ. ਪਾਲ ਕੌਰ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਡਾ. ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਪੰਧੇਰ ਸਮੇਤ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮੁੰਡੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਜੋਂ ਸ. ਰਸ਼ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਰਵੀ ਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। 

ਡਾ. ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦਿਆਂ ਅਕਾਡਮੀ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਅਤੇ ਛਾਪੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ ਇੱਕ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਲੰਮੀ ਲੜੀ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ 21 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ 25 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਪੁਸਤਕ ਮੇਲੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਡਾ. ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਪੰਧੇਰ ਨੇ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਮੌਕਾ ਸਮਾਗਮ ਬਾਰੇ ਟਿਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਡਾ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ, ਡਾ. ਗੁਰਇਕਬਾਲ ਪ੍ਰੋ. ਰਵਿੰਦਰ ਭੱਠਲ ਅਤੇ ਡਾ. ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ ਦਾ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਸਨਮਾਨਿਤ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਬਾਰੇ ਨਿਮਨ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਵਿਸਥਾਰਤ ਪੇਪਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। 

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਗੁਰਮੇਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ‘ਡਾ. ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਦਾ ਆਲੋਚਨਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ’ ਪੇਪਰ ਪੜਿਆ।  ਡਾ.ਹਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ ਨੇ ਡਾ. ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਡਾ. ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਨੂੰ “ਡਾ. ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਵੀ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਅਨੂਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਪੇਪਰ ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ ‘ਕਰਮਯੋਗੀ ਫ਼ੋਟੋ ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਦਰਵੇਸ਼ ਸ਼ਾਇਰ: ਬਾਬਾ ਬਾਜਵਾ’ ਨੇ
ਪੇਪਰ ਪੜਿਆ। ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ ਨੇ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜਿਆ। ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ ਨੂੰ “ਮੱਲ ਸਿੰਘ ਰਾਮਪੁਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭਗਵੰਤ ਰਸੂਲਪੁਰੀ ਨੇ ‘ਬੇ-ਲਿਹਾਜ, ਸਿਰੜ ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਦਾ ਨਾਂ: ਜਤਿੰਦਰ ਪਨੂੰ’ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਡਾ. ਗੁਰਚਰਨ ਕੌਰ ਕੋਚਰ ਨੇ ਸ. ਜਤਿੰਦਰ ਪੰਨੂੰ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਸ. ਜਤਿੰਦਰ ਪੰਨੂੰ
ਨੂੰ “ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਆਨੰਦ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ‘ਡਾ. ਧਰਮ
ਸਿੰਘ- ਇਕੱ ਸਿਰੜੀ ਖੋਜੀ’ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੈਲੇ ਨੇ ਡਾ. ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਡਾ. ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ “ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਜੀ ਨੇ ‘ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸਿਧਾਰਥ ਜੀ ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਕਲਾ ਸੰਚਾਰ’ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਕਰਮਜੀਤ ਗਰੇਵਾਲ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਸਿਧਾਰਥ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਸ੍ਰੀ
ਸਿਧਾਰਥ ਨੂੰ “ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਇਮਰੋਜ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਸੋਮਪਾਲ ਹੀਰਾ ਨੇ ‘ਆਪਣੀਆ ਪਰੰਪਰਾਵਾ ਸਿਰਜਣ ਵਾਲਾ ਨਾਟਕਕਾਰ’  ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਡਾ. ਗੁਰਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਡਾ. ਆਤਮਜੀਤ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਡਾ. ਆਤਮਜੀਤ ਨੂੰ “ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ‘ਡਾ. ਕੰਵਲਜੀਤ ਕੌਰ ਢਿੱਲੋਂ: ਇੱਕ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ’ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ ਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਭੰਮਰਾ ਨੇ ਡਾ. ਕੰਵਲਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਡਾ. ਕੰਵਲਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ ਨੂੰ “ਪ੍ਰੋ. ਨਿਰਪਜੀਤ ਕੌਰ ਗਿੱਲ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਸਬੀਰ ਮੰਡ ਬਾਰੇ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਜਸਵੀਰ ਝੱਜ ਨੇ ਜਸਬੀਰ ਮੰਡ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਜਸਬੀਰ ਮੰਡ ਨੂੰ “ਅਮੋਲ ਪ੍ਰਤਾਪ ਪੁਰਸਕਾਰ”
ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਕਾਕੜਾ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਪੇਪਰ ਹਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ ‘ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਚਿੰਤਨ ਨੇ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੀ ਬੇਬਾਕ ਆਵਾਜ਼ : ਨੀਤੂ ਅਰੋੜਾ’ ਨੇ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ।

ਤ੍ਰੈਲੋਚਨ ਲੋਚੀ ਨੇ ਨੀਤੂ ਅਰੋੜਾ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਨੀਤੂ ਅਰੋੜਾ ਨੂੰ “ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਲਾਇਲਪੁਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਸੋਹੀ ਨੇ ‘ਸੱਜਰੀ ਹਵਾ ਦਾ ਝੋਂਕਾ-ਮੀਤ ਅਨਮੋਲ’ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ।ਰਾਜਦੀਪ ਤੂਰ ਨੇ ਮੀਤ ਅਨਮੋਲ ਜੀ ਦਾ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਸ੍ਰੀ ਮੀਤ ਅਨਮੋਲ ਨੂੰ “ਡਾ. ਮੋਹਨਜੀਤ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਜਗਵਿੰਦਰ ਜੋਧਾ ਦਾ ਲਿਿਖਆ ਪੇਪਰ ‘ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਅਧਿਆਇ : ਤਾਂ ਸੁਪਨੇ ਕੀ ਹੋਣਗੇ’ ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਨੇ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਵਰਗਿਸ ਸਲਾਮਤ ਨੇ ਰਮਨ ਸੰਧੂ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ।ਰਮਨ ਸੰਧੂ ਨੂੰ “ਕੁਲਵੰਤ ਜਗਰਾਉਂ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ
ਗਿਆ।ਡਾ. ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਮੋਹੀ ਨੇ ਦੇਵ ਰਾਜ ਦਾਦਰ ਬਾਰੇ ‘ਲਘੂ ਮਾਨਵ ਦੀ ਦੁਖਾਂਤਕ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲਕਾਰੀ : ਪੌਣ ਪਰਿੰਦੇ ਤੇ ਪਰਵਾਜ਼’ ਪੇਪਰ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ ਨੇ ਦੇਵ ਰਾਜ ਦਾਦਰ ਦਾ ਸ਼ੋਭਾ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਿਆ।ਦੇਵ ਰਾਜ ਦਾਦਰ ਨੂੰ “ਕੁਲਵੰਤ ਜਗਰਾਉਂ ਪੁਰਸਕਾਰ” ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਡਾ. ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਨੇ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਦੁਖਾਂਤ ਵਾਪਰਿਆ, ਉਸ ਦੇ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਜਿਉਂਦਾ ਗੂਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। ਜਿੱਥੇ ਕਤਲੋ ਗਾਰਤਹੋਈ ਹੋਵੇ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਮੇਰਾ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾ. ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਾਰ ਅਤੇ ਨਿਘਾਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਖੱਬੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਾਲੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਅਪਣਾਈ ਹੋਈ ਡਾ. ਕੰਵਲਜੀਤ ਕੌਰ ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਸਨਮਾਨ ਲਈ ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਅਜੇ ਜਾਗਰੂਕ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਤਕਰਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਹੋ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਇਸਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਉਠਾਈ ਹੈ। 

ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਬਾਰੂਦੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਉਲਾਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਜਾਂ ਖਾਮੋਸ਼ ਜਿਹੀ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ  ਜਤਿੰਦਰ ਪੰਨੂੰ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਬੜੇ ਵੱਡੇ ਸੱਚ ਬੋਲੇ ਸਨ। ਹਰ ਮੌਤ ਅਤੇ ਹਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਲੁਕੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਜਤਿੰਦਰ ਪੰਨੂੰ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਖੋਹਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ।  ਜਤਿੰਦਰ ਪੰਨੂੰ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਤਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਨਵਾਂ ਜ਼ਮਾਨਾ ਲਈ ਸਕੂਪ ਸਾਬਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਜਤਿੰਦਰ ਪੰਨੂੰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।  

ਸਨਮਾਨਿਤ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਡਾ. ਸਰਦਾਰਾ ਸਿੰਘ ਜੌਹਲ ਨੇ ਅਕਾਡਮੀ ਨੂੰ ਇਸ  ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਪਰਿਵਰਤੀ ਲਈ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਹਰੀਆਂ ਹਨਉਸਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ. ਪਾਲ ਕੌਰ ਨੇ ਸਮੂਹ ਸਨਮਾਨਿਤ ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਅਤੇ
ਸਮੂਹ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਸੁਰਿੰਦਰ ਚਾਹਿਲ, ਪ੍ਰੋ. ਅਮਰਜੀਤ ਪਰਾਗ, ਪ੍ਰੋ.ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ, ਸਤਬੀਰ ਰਾਮਪੁਰੀ, ਗੁਰਮੇਜ਼ ਭੱਟੀ, ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨ, ਅਮਰਿੰਦਰ ਸੋਹਲ,ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਰਾਮਪੁਰ, ਸਵਰਨ ਪੱਲਾ, ਡਾ. ਸੋਮਾ ਸਬਲੋਕ, ਸੰਦੀਪ ਸਮਰਾਲਾ, ਕੇ.ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ, ਤਰਲੋਚਨ ਝਾਂਡੇ, ਅਮਰਜੀਤ ਸ਼ੇਰਪੁਰੀ, ਜਤਿੰਦਰ ਹਾਂਸ, ਭਗਵਾਨ ਢਿੱਲੋਂ, ਇੰਦਰਜੀਤ ਪਾਲ
ਕੌਰ, ਸੁਰਿੰਦਰ ਗਿੱਲ, ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਖ, ਡੀ.ਪੀ.ਮੌੜ, ਇੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਲੋਟੇ, ਅਮਰੀਕ ਤਲਵੰਡੀ, ਜਗਪਾਲ ਜੱਗਾ ਆਦਿ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ।

ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸੰਧੂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਟਾਈਮ ਮਸ਼ੀਨ ਵਾਲੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ

Posted on Sunday 26th October 2025 at 12:55 PM Regarding Comment on Social Media 

ਅਤੀਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਜਾਂ ਜ਼ਿਦ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ 

ਖਰੜ: ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚੋਂ: 26 ਅਕਤੂਬਰ  2025: (ਰੈਕਟਰ ਕਥੂਰੀਆ//ਸਾਹਿਤ ਸਕਰੀਨ ਡੈਸਕ) :: 

ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸੰਧੂ ਹੁਰਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਤਰਾਅ ਚੜ੍ਹਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁਮੈਂਟ ਵੀ ਕੀਤਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਇਹ ਕਾਵਿ ਰਚਨਾ ਵੀ ਬੜੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਂਝ ਰਮਜ਼ਾਂ ਭਰੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਹੋਣੇ ਵੀ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਠਾਹ  ਸੋਟੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਵੀ ਚੱਲਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਨਾਲ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ ਵਰਗੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਹਿੰਮਤ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਬੇਬਾਕੀ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਸਲਾਮ - ---ਪਰ ਅਤੀਤ ਛੱਡਿਆ ਕਿਥੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਕਿਸੇ ਨ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਆ ਜਾਣਾ ਵੀ ਉਸ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਕਾਲਖੰਡ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ , ਸਮਰਥਾ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੀ ਤਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਤੀਤ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਵੀ , ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖੀਆਂ ਮੋਰ ਖੰਭਾਂ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬ ਫੁੱਲਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵੀ----ਅਲਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਏ ਰੁਮਾਲ ਵੀ , ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀ------ਇਹ ਸਭ ਸਾਨੂੰ ਖਿੱਚ ਲਿਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੀਤ ਦੇ ਉਸ ਦੌਰ ਵੱਲ---ਜਿਵੇਂ ਇਸ਼ਕ ਬਾਰੇ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ---ਸੱਚ ਕਹਿਤੀ ਹੈ ਦੁਨੀਆ--ਇਸ਼ਕ ਪਰ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ----ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਥਾਂਵੇਂ ਅਤੀਤ ਵੀ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਤੀਤ  'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਹੀ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਉਹਨਾਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ---ਜਿਹਨਾਂ ਨਾਲ ਅਦਿੱਖ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬਣਿਆਂ ਵੀ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸਮਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੇ। 

ਉਂਝ ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਰਗੇ ਮੰਚ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਵੀ ਤਾਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਸ਼ਾਇਦ ਤਾਂ ਹੀ ਖਿੱਚਦੇ ਹਨ ਕਿਓਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਟਾਈਮ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਵਾਲਾ ਜਾਦੂ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਕਵਿਤਾ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੈ - --ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਚੇਤੇ ਆਇਆ... ਉਹ ਲੋਕ ਵੀ ਜਿਹੜੇ ਹੁਣ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆਂ ਵੀ ਦਹਾਕੇ ਲੰਘ ਗਏ।  ਜਿਹੜੇ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਫੋਨ ਨੰਬਰ ਵੀ ਗੁਆਚੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਦੇ ਨਾ ਮਿਲੇ। ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨ ਕਦੇ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ. .ਉਹ ਉਡੀਕ ਵੀ ਪੱਕੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਰਗੀ ਉਡੀਕ। 

ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਸਿਰਫ ਪ੍ਰੇਮੀ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਵਾਲੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਰ ਵੀ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਹਨ। ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਚਾਰ ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਮਿਲੇ ਲੋਕ ਵੀ . .ਬਸ ਦੇ ਸਫਰ ਅਤੇ ਬਸ ਅੱਡਿਆਂ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਮਿਲੇ ਲੋਕ ਵੀ। ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਵਾਲੇ ਸਫ਼ਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਿਲੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਨਮੋਲ ਲੋਕ ਵੀ---ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਚੇਤੇ ਆਉਣ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਰੇਡੀਓ ਤੋਂ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਣਿਆ ਨਾਟਕ-ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਰੱਖੀਏ ਨਾਂਅ--? ਉਹ ਨਾਟਕ ਸਾਡੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਾਣਯੋਗ ਨਾਟਕਕਾਰ ਆਤਮਜੀਤ ਹੁਰਾਂ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੈਂ ਸੱਤਰਵਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਨਾਟਕ ਸੁਣ  ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਅਸੀਲ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਨਵਾਂ ਮੁਹੱਲਾ ਵਾਲੇ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਂ। ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਇੱਟ ਵਾਲਾ ਇਹ ਮਕਾਨ ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਚੇਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰ ਨਵੀਆਂ ਥਾਂਵਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘਦਿਆਂ ਟੱਪਦਿਆਂ ਨਵਾਂ ਮੁਹੱਲਾ ਵਾਲੇ ਉਸ ਮਕਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਕਈ ਵਾਰ ਖੜੋ ਕੇ ਅਤੇ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਲਾਇ ਕੇ ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ। ਅਜਿਹੇ ਮਕਾਨਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਾਹ ਪਾਣੀ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦੇਂਦੇ। ਇੱਕ ਅਦਿੱਖ ਜਿਹਾ ਰਾਬਤਾ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। 

ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਸੰਧੂ ਹੁਰਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਭਾਵੇਂ ਇੱਕ ਬੜਾ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਂਦੀ ਹੈ - --ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਸ ਕਾਵਿਤਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਅਤੇ ਸੋਚਦਿਆਂ ਮੈਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਨ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਟਾਈਮ ਮਸ਼ੀਨ ਰਾਹੀਂ ਅਤੀਤ ਵੱਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਇਸ ਸਫਲ ਕਵਿਤਾ ਰਾਹੀਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਵੀ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ। ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜੋ ਕੁਝ ਲਿਖਾਈ ਗਿਆ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਸਕਰੀਨ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰ ਹੈ।    ---ਰੈਕਟਰ ਕਥੂਰੀਆ 

 

Friday, 24 October 2025

ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਵਿਰਾਸਤ ਅਕਾਡਮੀ ਵੱਲੋਂ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਸੀਚੇਵਾਲ ਦਾ ਸਨਮਾਨ

 Received From GSG on Friday 24th October 2025 at  8:18 PM Regarding Sant B S Seechewal Ji 

ਹੜ੍ਹ ਮਾਰੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਕੀਤਾ ਸਨਮਾਨ 


ਲੁਧਿਆਣਾਃ
24 ਅਕਤੂਬਰ 2025: (ਮੀਡੀਆ ਲਿੰਕ 32//ਸਾਹਿਤ ਸਕਰੀਨ ਡੈਸਕ)::

ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਵਿਰਾਸਤ ਅਕਾਡਮੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਵੇਲੇ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੇ ਉੱਦਮ ਉਪਰਾਲੇ ਬੜੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਢੰਗ ਟਰੈਕ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਦਾ ਉਦੱਮ ਉਪਰਾਲਾ ਹੜ੍ਹਾਂ ਮਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਾਰ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਚੇਵਾਲ ਵੱਲੋ ਲਈ ਗਈ ਸਾਰ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਆਖਣ ਲਈ ਸੀ। ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌੜਨ ਸਥਿਤੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬੜੀ ਭਿਆਨਕ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਲੀਡਰ ਆਪਣੀ ਨਰੂਹਾਂ ਵੀ ਟੱਪਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਦਿਖਾ ਰਹੇ ਉਦੋਂ ਸੰਤ ਸੀਚੇਵਾਲ ਖਤਰਨਾਕ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਾਰ ਲੈਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ। ਚੇਤੇ ਰਹੇ ਕਿ ਸੰਤ ਸੀਚੇਵਾਲ ਹੁਰਾਂ ਦਾ ਇਸ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਧਰਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਕਾਲੀ ਬੇਈਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੁੱਢੇ ਦਰਿਆ ਨੂੰ ਸਵੱਛ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੇ ਉੱਦਮ ਉਪਰਾਲੇ ਵੀ ਕੋਈ ਬਹੁਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।  

ਸੰਤ ਸੀਚੇਵਾਲ ਜੀ ਦੇ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਉੱਦਮ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਕਰਦਿਆਂ ਅਤੇ ਕਰਾਉਂਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਵਿਰਾਸਤ ਅਕਾਡਮੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵੱਲੋਂ ਦੋਆਬੇ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਆਏ ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਬਿਆਸ ਤੇ ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆਂ ਦੀ ਮਾਰ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਚੇਵਾਲ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਪੱਖੋਵਾਲ ਰੌਡ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਪ੍ਹੇ. ਗੁਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਤੇ ਸਰਦਾਰਨੀ ਜਸਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਗਿੱਲ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਤੇ ਸ. ਜਸਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੱਤ, ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਲਵਦੀਪ ਕੌਰ ਵੱਲੋਂ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸੰਤ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਚੇਵਾਲ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਹੋ. ਗੁਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਵੱਲੋਂ ਪਿਛਲੇ 50 ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਲਿਖੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਠ ਗ਼ਜ਼ਲ - ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਸੰਪੂਰਨ ਸੰਗ੍ਹਹਿ “ਅੱਖਰ ਅੱਖਰ” ਭੇਂਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਵਿਰਾਸਤ ਅਕਾਡਮੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਪ੍ਹੋ. ਗੁਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਚੇਵਾਲ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਦੋਰਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਮਿਲਣ ਦਾ ਆਧਾਰ ਵੀ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਰਵਾਇਤੀ ਸੰਤਾਂ ਵਾਂਗ ਵਿਚਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਮੈਂਬਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਾਂਗ। ਇਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਤੁਰਦੇ ਹਨ।

ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਚੇਵਾਲ ਨੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ  ਪ੍ਹੋ. ਗੁਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨਾਲ ਬੁੰਢਾ ਦਰਿਆ ਸਫ਼ਾਈ ਮੁਹੰਮ ਬਾਰੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ -ਚਰਚਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਬਗੈਰ ਇਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਤ ਜਲ ਸੋਮੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸੰਖੇਪ ਅਰਸੇ ਦੌਰਾਨ ਮਾਣਯੋਗ ਰਾਜਪਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਹ ਪੰਜਵੀਂ ਫੇਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੇ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਸਮੂਹ ਅਹੁਦੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਨਦੇਹੀ ਨਾਲ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਕਰਨ ਦੀ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੰਤ ਸੀਚੇਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਂ ਕਾਲਜਾਂ ਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ,ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਚੇਤਨਾ ਲਹਿਰ ਉਸਾਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਾਮੂਲੀ ਹਨ। ਦੋਆਬੇ ਤੇ ਮਾਲਵੇ ਦਾ ਆਲੂ ਉਤਪਾਦਕ ਖੇਤਰ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਪੈਲ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਾਹ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪੰਜਾਬ ਸਿਰ ਮੜ੍ਹਨ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਪਣਾ ਘਰ ਸੰਵਾਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਹੋਰ ਸੂਬਿਆਂ ਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਉਣੇ ਚੰਗੀ ਰਵਾਇਤ ਨਹੀਂ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਛੜੱਪਾ ਮਾਰ ਕੇ ਹਰਿਆਣਾ ਉਲੰਘ ਕੇ ਕਿਵੇਂ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

Tuesday, 21 October 2025

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਸਿਮਰਦਿਆਂ.....//ਗੁਰਭਜਨ ਗਿੱਲ

Emailed on Tuesday 21st October at 11:50 AM Regarding Professor Mohan Singh 

 .....ਕਿ ਕੌਫੀ ਵਿੱਚ ਮਿੱਠਾ ਖੌਰਨ ਵੇਲੇ ਚਮਚਾ ਖੜਕਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੁਣਨੀ ਚਾਹੀਦੀ


ਪ੍ਰੋ਼ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ 20 ਅਕਤੂਬਰ 1905 ਨੂੰ ਧਮਿਆਲ(ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ)ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਤੇ 3 ਮਈ 1978 ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜ ਨਗਰ (ਨੇੜੇ ਪੀਏ ਯੂ ਗੇਟ ਨੰਬਰ 3) ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਸਦੀਵੀ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ।

ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਐਮ ਏ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਬਤੌਰ ਲੈਕਚਰਰ ਅਧਿਆਪਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। 

ਸੰਨ 1935 ਵਿੱਚ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਮਾਸਿਕ ਸਾਹਿੱਤਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ “ਪੰਜ ਦਰਿਆ” ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

ਲੇਖਕ - ਗੁਰਭਜਨ ਗਿੱਲ 
ਡਾ. ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੱਧਾਵਾ ਨੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਹੁੰਦਿਆਂ ਆਪ ਨੂੰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿਭਾਗ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ ਤੇ 1969 ਤੋਂ  1974 ਤੀਕ ਆਪ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਮਰੀਟਸ ਰਹੇ। ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਤੇ ਮੇਹਨਜੀਤ ਆਪ ਦੇ ਖੋਜ ਸਹਾਇਕ ਰਹੇ। ਮਗਰੋਂ ਕੁੰਝ ਸਮਾਂ ਡਾ. ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਚੰਦ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਖੋਜ ਸਹਾਇਕ ਰਹੇ। 

ਡਾ. ਸ ਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਤੇ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਮੈਂ ਤੇ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਜੀ ਜੀ ਐੱਨ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਿਜ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਸਾਹਿੱਤਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੋ. ਮੇਹਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਪੱਤਰ ਦੇਣ ਜਾਂਦੇ ਸਾਂ। ਉਹ ਹਰ ਵਾਰ ਸਾਨੂੰ  ਪਾਲ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ ਉੱਪਰਲੀ ਕੈਨਟੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਮੰਗਵਾ ਕੇ ਕੌਢੀ ਦਾ ਪਿਆਲਾ ਪਿਆ ਕੇ ਪਰਤਣ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।

ਇੱਕ ਸੱਚ ਹੋਰ-ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਕੌਫੀ ਵਿੱਚ ਮਿੱਠਾ ਖੌਰਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਸਮਝਾਉਂਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਚਮਚਾ ਖੜਕਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੁਣਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।

ਇਹੋ ਜਹੀ ਗੱਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਕੇਸਰੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਮੁਖੀ ਬਾਊ ਵਿਜੈ ਕੁਮਾਰ ਜੀ ਨੇ ਵੀ  ਮੈਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਸੀ ਤੇ ਮੇਰੀ ਬੇਨਤੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਪਾਦਕੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਗੱਲ ਲਿਖੀ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸੋਵੀਅਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਡੈਲੀਗੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨੁਕਤੇ ਸਮਝਾਏ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਪ੍ਹੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਪੱਕਾ ਬਾਗ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਕੇਸਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸੰਸਥਾ ਹਿੰਦ ਸਮਾਚਾਰ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼ ਚੱਲਦੀ ਸੀ।

ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਸਿਰਮੌਰ ਕਵੀਆਂ ਦੀ ਮੂਹਰਲੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ ਪ੍ਹੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ। । ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰੇਕ ਪੱਖ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਰ ਥਾਂ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਸਾਦਾ ਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹਨ:
ਸਾਵੇ ਪੱਤਰ,
ਕਸੁੰਭੜਾ,
ਅਧਵਾਟੇ,
ਕੱਚ ਸੱਚ,
ਆਵਾਜ਼ਾਂ,
ਵੱਡਾ ਵੇਲਾ,
ਜੰਦਰੇ,
ਜੈ ਮੀਰ,
ਬੂਹੇ
ਅਤੇ ਨਾਨਕਾਇਣ (ਮਹਾਂਕਾਵਿ) ਹਨ।

ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਆਪ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨ ਰਚਨਾਵਲੀ ਵੀ ਡਾ. ਧਨਵੰਤ ਕੌਰ ਪਾਸੋਂ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕਰਵਾ ਕੇ ਛਾਪੀ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ “ਨਿੱਕੀ ਨਿੱਕੀ ਵਾਸ਼ਨਾ”ਨਾਮੀ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਰਿਝ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ।

ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੇਲਾ ਆਰੰਭਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ 1978 ਤੋਂ 2014 ਤੀਕ ਨਿਕਟ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਅਰ ਮੁਤਾਬਕ

ਅਸਾਂ ਵੀ ਦੋਸਤੋ, ਕੁਝ ਤਾਂ ਮੁਕਾਈਆਂ ਬੂੰਦਾਂ,
ਜੀ ਹੋਇਆ ਜੇ ਸਾਰਾ ਜ਼ਹਿਰ ਨਾ ਸਾਥੋਂ ਪੀ ਹੌਇਆ।

ਅਸਾਂ ਵੀ ਪੜਛੇ ਲਾਹੇ ਨੇ ਉੱਚੇ ਪਰਬਤਾਂ ਦੇ,
ਕੀ ਹੋਇਆ ਜੇ ਸਾਰਾ ਚਾਕ ਨਾ ਸਾਥੋਂ ਸੀ ਹੋਇਆ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸ਼ਿਅਰ ਵੀ ਤਾਂ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਨਾ!

ਜੇ ਰਲ਼ਦੇ ਭੀੜ ਵਿੱਚ , ਤਾਂ ਇੱਕ ਦੋ ਭੋਰਾ ਲੈ ਮਰਦੇ,
ਅਸੀਂ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਚੋਟੀ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਲਹਿ ਨਾ ਸਕੇ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜਗਤ ਪ੍ਹਸਿੱਧ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਖਰੀ ਕਿਤਾਬ” ਬੂਹੇ” ਵਿੱਚੋਂ ਹਿੰਦ ਪਾਕਿ ਦੋਸਤੀ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਰ ਘੱਟ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ ਕਵਿਤਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੌਂਪ ਰਿਹਾਂ।

ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੱਜਣ ਜਾਣਦੇ ਨੇ ਕਿ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਡਾ. ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵੇਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿੱਤ ਅਕਾਡਮੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਰਹੇ। ਆਖ਼ਰੀ ਸਵਾਸਾਂ ਵੇਲੇ ਵੀ ਉਹ ਇਸ ਮਹਾਨ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਸਨ। 

ਪੰਜਾਬੀ ਭਵਨ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ  ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਸੰਨ 1977 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਜਨਤਾ ਸਰਕਾਰ ਬਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਖ਼ਰੀ ਅਧੂਰੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਿਖੀ ਜਿਸ ਦੇ ਦੋ ਸ਼ਿਅਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾਂ।

ਨਾ ਹਿਣਕੋ ਘੋੜਿਉ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਨਵਾਂ ਨਜ਼ਾਮ ਆਇਆ।
ਨਵਾਂ ਨਜ਼ਾਮ ਹੈ ਲੈ ਕੇ ਨਵੀਂ ਲਗਾਮ ਆਇਆ।
ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਭੁੱਖਿਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਬੜੀ,
ਪਿਆ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਜੇ ਰਾਵਣ ਗਿਆ ਤੇ ਰਾਮ ਆਇਆ।

ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅੰਤਿਮ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਇਆ ਸਾਂ। ਮਹਾਰਾਜ ਨਗਰ ਤੋਂ ਵਰਤਮਾਨ ਮਾਡਲ ਟਾਉਨ ਐਕਸਟੈਨਸ਼ਨ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ ਤੀਕ ਪੈਦਲ ਹੀ ਸਾਰਾ ਕਾਫ਼ਲਾ ਸੂਏ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਥਾਂ ਬਣੀ ਸੜਕ ਨੂੰ ਹੁਣ ਮਲਹਾਰ ਸਿਨਮਾ ਰੋਡ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ। 

ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ. ਪਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਸ. ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ ਤੇ ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। 

ਵੱਡਪੁਰਖੇ ਪ੍ਰੋ. ਮੈਹਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ “ਬੂਹੇ” ਅਰਲੀ ਕਵਿਤਾ ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਗੱਲ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ।
ਗੁਰਭਜਨ ਗਿੱਲ//ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਗੱਲ

ਆਉ ਕੋਈ ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ
ਤੇ ਬਿਸਮਿੱਲਾ ਕਹਿ ਕੇ,
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖ਼ੈਰ ਦਾ ਜਾਮ ਭਰੀਏ
ਇਕ ਪਊਆ ਸਦੀ ਅਸਾਂ
ਬੜੀ ਜ਼ਹਿਰ ਪੀਤੀ
ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋ
ਜੋ ਅਸਾਂ ਨਾਲ ਬੀਤੀ-
ਕਿਵੇਂ ਕੁਟਲ ਤੇ ਕਪਟੀ ਸਾਮਰਾਜ,
ਹੱਥੋਂ ਜਾਂਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਜ
ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਂ ਦਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡ
ਤੇ ਭੂਤ ਵਾਂਗਰਾਂ ਮਾਰ ਕੇ ਚੰਡ,
ਪੰਜੇ ਉਂਗਲਾਂ ਖੋਭ ਗਿਆ ਸੀ।
ਤੇ ਜਿਵੇਂ ਬੁੱਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ-
"ਦਰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹਸ਼ਰ ਅਜ਼ਾਬ ਦਾ
ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੋਇਆ ਪੰਜਾਬ ਦਾ
ਵਿਚ ਹਾਵੀਆ ਦੋਜ਼ਖ ਮਾਰਿਆ
ਕਦੀ ਆ ਮਿਲ ਯਾਰ ਪਿਆਰਿਆ ।

ਸਾਨੂੰ ਕਲ੍ਹ ਵਾਂਗ ਹੈ ਯਾਦ,
ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੋ ਵਰਤੀਆਂ
ਕਿਵੇਂ ਛੱਡ ਅੱਧ-ਵਾਹੀਆਂ ਧਰਤੀਆਂ
ਤੇ ਰੋਟੀਆਂ ਅਣ-ਪਰਤੀਆਂ
ਤੁਰੇ ਸਨ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰਵਾਨ
ਦੁੱਖਾਂ ਤੇ ਭੁੱਖਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਦਾਸਤਾਨ ।

ਕਿਵੇਂ ਲਹੂਆਂ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ
ਸੀ ਵੱਗੀਆਂ
ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਰੁਲੀਆਂ
ਨੱਥਾਂ ਤੇ ਸੱਗੀਆਂ
ਕਿਵੇਂ ਨਹੁੰਆਂ ਤੋਂ ਮਾਸ ਵੱਖ ਹੋਇਆ
ਤੇ ਤਰੁੱਟ ਕੇ ਔਹ ਜਾ ਪਈਆਂ
ਸਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲੱਗੀਆਂ ।

ਜਦੋਂ ਸੀਨਿਆਂ  ਦੇ ਟੋਏ ਵਿਚ ਰੱਖ
ਜੈਨਬ ਨੇ ਨਿੱਕਾ ਕੁਰਾਨ
ਖੂਹ ਵਿਚ ਮਾਰੀ ਸੀ ਛਾਲ
ਕਿਵੇਂ ਹੱਸਿਆ ਸੀ ਸ਼ੈਤਾਨ ।

ਬਿਟਬਿਟ ਤੱਕਦਾ
ਰਹਿ ਗਿਆ ਭਗਵਾਨ
ਨਾ ਦਰਿਆਵਾਂ ਨੇ ਵਹਿਣ ਬਦਲੇ
ਨਾ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਟੁੱਟੀ
ਨਾ ਲੋਹੇ ਨੇ ਕੱਟਣੋਂ ਨਾਂਹ ਕੀਤੀ
ਨਾ ਪਾਣੀ ਨੇ ਡੋਬਣੋਂ
ਨਾ ਅੱਗ ਨੇ ਸਾੜਨੋਂ
ਮਹਾਂ ਨਿਯਮ ਦਾ ਚੱਕਰ
ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ
ਤੇ ਸੂਰਜ ਨਿੱਤ ਵਾਂਗ
ਚੜ੍ਹਦਾ ਤੇ ਢਲਦਾ ਰਿਹਾ ।

ਬੁੱਧੀਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹਸਾਸ ਹੋਇਆ-
ਕਿ ਮੰਦਰ ਤੇ ਮਸੀਤਾਂ ਕੋਠੇ ਹੀ ਹਨ
ਕਿ ਪੁਰਾਨ ਤੇ ਕੁਰਾਨ ਪੋਥੇ ਹੀ ਹਨ
ਕਿ ਸੱਭਿਅਤਾ  ਦੇ ਦਾਹਵੇ
ਥੋਥੇ ਹੀ ਹਨ ।
ਆਉ ਭੂਤ ਦੀ ਗੱਲ ਛੱਡੀਏ
ਭੂਤ ਨੇ ਜਾਣ ਲਗਿਆਂ
ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਦੇਣੀ ਹੀ ਸੀ ।

ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ
ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਕਲਾ ਨੂੰ
ਕੂੜ ਤੇ ਕਲਹ ਅੱਗੇ
ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਹਾਰ ਹੋਈ
ਤੇ ਰਾਜ ਰੌਲਿਆਂ ਵਿਚ
ਕੋਮਲ ਸੁਰਾਂ ਗਵਾਚੀਆਂ,
ਪਰ ਆਉ "ਲਾ ਤਕਨਾ ਤੂੰ"
ਦਾ ਵਿਰਦ ਕਰੀਏ
ਤੇ ਉਸ ਰਾਕਸ਼ ਨੂੰ ਫੜੀਏ
ਜੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਾ ਕੁੰਭ ਲੈ ਕੇ ਭੱਜ ਗਿਆ
ਤੇ ਨਿਰਾ ਜ਼ਹਿਰ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰ
ਛਡ ਗਿਆ ।
ਆਉ ਨਫ਼ਰਤ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਦਬੀਏ
ਤੇ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਜਾਮ ਭਰੀਏ
ਤੇ ਵਾਰਿਸ ਦੀ ਹੀਰ 'ਚੋਂ ਵਾਕ ਲੈ ਕੇ
ਟੁੱਟੀਆਂ ਨੂੰ ਗੰਢੀਏ ।

ਅਜੇ ਵੀ ਸਾਡੇ ਵਿਚ ਬੋਲੀ ਤੇ
ਸਭਿਆਂਚਾਰ ਦੀ ਸਾਂਝ ਬਾਕੀ ਹੈ
ਤੇ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਹੀ ਨਹੀਂ
ਜੋ ਇਸ ਤੋਂ ਆਕੀ ਹੈ ।

ਅਜੇ ਵੀ ਸਤਲੁਜ ਤੇ ਝਨਾਂ ਸਾਡੇ ਹਨ
ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਰੰਝੇਟੇ ਦੀਆਂ
ਅਮਰ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ,
ਸ਼ਕਤੀ ਤੇ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ।
ਭਲਾ ਉਸ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮਾਂ ਨੂੰ
ਕਿਵੇਂ ਭੁਲਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ
ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਲੋਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ।
ਜਾਂ ਫ਼ਰੀਦ ਸ਼ਕਰਗੰਜ ਨੂੰ
ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਡੀ ਬੋਲੀ ਵਿਚ
ਮਿਸਰੀ ਘੋਲੀ ਸੀ ।

Saturday, 18 October 2025

ਪੰਜਾਬੀ ਭਵਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਲੱਗੇ ਬੁੱਤ ਕੋਲ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮੇਲਾ

Emailed On Saturday 18th October 2025 at 6::13 PM From punjabampm Regarding Prof, Mohan Singh Mela  

ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਧੀਮਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ


ਲੁਧਿਆਣਾ
: 18 ਅਕਤੂਬਰ 2025: (ਮੀਡੀਆ ਲਿੰਕ ਰਵਿੰਦਰ//ਸਾਹਿਤ ਸਕਰੀਨ)::

ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਉਪਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਸਨੇਹੀਆਂ ਨੇ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨ ਕਿਸੇ ਬਹਾਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ। ਪੰਜਾਬੀ ਭਵਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਰਗਰਮ ਰਹੇ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਕੇ ਯੁਗ ਕਵੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਹੁਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਖਬਰ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਇਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰ ਕੇ ਵੀ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। 

ਇਸੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਨਾਲ ਸਨੇਹ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਵਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਲੱਗੇ ਬੁੱਤ ਦੇ ਗਲ ਹਰ ਪਾ ਕੇ ਇਹ 47ਵਾਂ ਮੇਲਾ ਮਨਾਇਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਪੁਸ਼ਪਮਾਲਾ ਅਰਪਿਤ ਕਰਕੇ ਬੜੀ ਹੀ ਸਾਦਗੀ ਨਾਲ 47ਵਾਂ ਪ੍ਰੋ.ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਯਾਦਗਾਰੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੇਲਾ ਸੰਪੂਰਨ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। 

ਉਂਝ ਵੀ ਇਹ ਮੇਲਾ ਬਹੁਤ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਿੰਨਾ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਉਹ ਸਭ ਸਰਦਾਰ ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਹੁਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਹੀ ਸਿੱਟਾ ਸੀ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੱਸ ਦਾ ਰੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਏਨੇ ਵੱਡੇ ਮੇਲੇ ਲਗਾਉਣਾ। ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਕੰਮ ਸੀ ਇਹ ਪਰ ਜੱਸੋਵਾਲ ਨੇ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ। ਅਣਗਿਣਤ ਪੈਸੇ ਆਉਣ ਦੇ ਵੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਪੈਸੇ ਖਰਚ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਜਿਹੇ ਉੱਦਮ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ। ਸਰਦਾਰ ਜੱਸੋਵਾਲ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਕਦੇ ਕਦੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਰੇ ਮਸਲੇ ਨਜਿੱਠ ਲੈਂਦੇ। ਜਾਦੂ ਜਿਹਾ ਸੀ ਉਸ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਵਿੱਚ ਵੀ। 

ਸਰਦਾਰ ਜੱਸੋਵਾਲ ਹੁਰਾਂ ਦੀ ਉਹ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਵਨ ਨੇੜੇ ਲੱਗੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਹਰ ਵਾਰ ਚੇਤੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਲੰਘਦੇ ਟੱਪਦੇ ਉਸ ਬੁੱਤ ਵੱਲ ਨਜ਼ਰ ਜਾਣੀ ਤਾਂ ਸਰਦਾਰ ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਦਾ ਉਹ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦਾ ਚਿਹਰਾ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਣਾ। ਬਹੁਯ ਸਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਚੇਹਰਾ ਯਾਦ ਹੈ। ਅੱਜ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਹੁਰਾਂ ਦੇਬੁੱਤ 'ਤੇ  ਪੁਸ਼ਪਮਾਲਾ ਅਰਪਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਐਂਵੇਂ ਨਹੀਂ ਸਨ ਉਥੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹਨਾਂ ਸਾਹਿਤ ਸਨੇਹੀਆਂ ਨੇ ਬੜੀ ਹੀ ਸਾਦਗੀ ਨਾਲ 47ਵਾਂ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਯਾਦਗਾਰੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮੇਲਾ ਸੰਪੰਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਰਗੀ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਹਨਾਂ ਸਾਹਿਤ ਸਨੇਹੀਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ ਮੌਕੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਇਸ ਵਾਰ ਖੁੰਝਣ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਵ. ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਿਗਰੀ ਦੋਸਤ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਇਥੇ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮੇਲੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਬਾਕੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਅੰਦਰ ਆਈਆਂ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਤੋਂ ਐੱਮ.ਐਲ.ਏ ਅਸ਼ੋਕ ਪਰਾਸ਼ਰ ਪੱਪੀ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੇ ਹੋਰ ਪਤਵੰਤੇ ਸੱਜਣਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਫ਼ੁੱਲਾਂ ਦੇ ਹਾਰ ਭੇਂਟ ਕੀਤੇ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸ ਫਾਨੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਚਰਨਜੀਤ ਆਹੂਜਾ, ਜਸਵਿੰਦਰ ਭੱਲਾ ਤੇ ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨ ਗਾਇਕ ਰਾਜਵੀਰ ਜਵੰਦਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਫੁੱਲ ਭੇਂਟ ਕੀਤੇ ਗਏ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਅਸ਼ੋਕ ਪਰਾਸ਼ਰ ਪੱਪੀ, ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਪਰਗਟ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਬਾਵਾ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ, ਚੇਅਰਮੈਨ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ, ਡਾਇਰੇਕਟਰ ਯੂਥ ਵੈਲਫੇਅਰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਡਾ. ਨਿਰਮਲ ਜੌੜਾ, ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ, ਮਾਸਟਰ ਕਰਮਜੀਤ ਲਲਤੋਂ,  ਮੋਹੀ ਅਮਰਜੀਤ, ਅਮਰਜੀਤ ਸ਼ੇਰਪੁਰੀ, ਡਾ. ਏਵੀਐਮ ਪਬਲਿਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੈਂਡਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਮਨੀਸ਼ਾ ਗਾਬਾ, ਮੈਡਮ ਜਸਵੰਤ ਕੌਰ, ਵੰਦਨਾ ਸੂਦ, ਕੁਲਦੀਪ ਕੌਰ, ਤਰਨਜੀਤ ਕੌਰ, ਸ਼ਰਨਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ, ਰੀਟਾ ਮੋਂਗਾ, ਪੂਨਮ ਗਿੱਲ, ਜਸਵੰਤ ਕੌਰ, ਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਭੰਵਰਾ, ਅਤੇ ਡਾ. ਕੋਚਰ ਆਦਿ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਲਵਲੀ ਤੇ ਚੈਅਰਮੈਨ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ ਨੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ, ਕਿਹਾ ਕਿ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ 47ਵਾਂ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਯਾਦਗਾਰੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮੇਲਾ ਸੂਬੇ ਅੰਦਰ ਆਈਆਂ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਇਸ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਾਦੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਪੁਸ਼ਪਮਾਲਾ ਭੇਂਟ ਕਰਕੇ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨੇ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤੋਂ ਲੁਧਿਆਣਾ-ਫਿਰੋਜਪੁਰ ਰੋਡ ਸਥਿਤ ਆਰਤੀ ਚੌਂਕ ਵਿੱਚ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਐਮਐਲਏ ਅਸ਼ੋਕ ਪਰਾਸ਼ਰ ਪੱਪੀ ਵੱਲੋਂ ਪੂਰਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਵਿਧਾਇਕ ਅਸ਼ੋਕ ਪਰਾਸ਼ਰ ਪੱਪੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਦੇਣ ਭੁਲਾਈ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਆਰਤੀ ਚੌਂਕ ਵਿਖੇ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਪੂਰਾ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਡਾ. ਨਿਰਮਲ ਜੋੜਾ ਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਬਾਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮੇਲਾ ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਲੱਗਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸੂਬੇ ਅੰਦਰ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਵ. ਸ. ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਜਿਗਰੀ ਯਾਰ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਮੁੜ ਤੋਂ ਇਹ ਮੇਲਾ, ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ ਰੰਗਤ ਨਾਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਆਯੋਜਨ ਕਰਕੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੀਵਨ ਉੱਪਰ ਲੇਖਣੀਆਂ ਰਾਹੀ ਵੀ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸ ਮੌਕੇ ਡਾ. ਏਵੀਐਮ ਪਬਲਿਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਟਾਫ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਰਾਹੀ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਫੁੱਲ ਭੇਟ ਕੀਤੇ ਗਏ।

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਭਵਨ ਦੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਈ ਮੇਅਰ ਮੈਡਮ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਹੁਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਬੁੱਤ ਕੋਲ ਹੋਏ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਮੌਜੂਦ ਐਮ ਐਲ ਏ ਅਸ਼ੋਕ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਪੱਪੀ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਹਾਮੀ ਭਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਇਸ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਆਰਤੀ ਚੌਂਕ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਰਤੀ ਚੌਂਕ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਬਦਲ ਕੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਚੌਂਕ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। 

ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੀ ਏ ਯੂ ਦੇ ਗੇਟ ਨੰਬਰ ਤਿੰਨ ਸਾਹਮਣੇ ਸਥਿਤ ਉਸ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵੱਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਲੰਮੇ ਅਰਸੇ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੇ ਰਹੇ। 

punjabampm punjabampm0161@gmail.com

ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਤੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਖਿਲਵਾੜ-ਸਤਨਾਮ ਚਾਨਾ

Emailed on Sunday 18th October 2025 at 4:24 PM From Panjabi Bhawan Regarding Prof,Mohan Singh Mela 

ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਡੈਮਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਵੀ ਭੇਦ ਖੋਹਲੇ 

ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਡਮੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਲੋਂ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮੇਲਾ 


ਲੁਧਿਆਣਾ: 18 ਅਕਤੂਬਰ 2025: (ਮੀਡੀਆ ਲਿੰਕ ਰਵਿੰਦਰ//ਸਾਹਿਤ ਸਕਰੀਨ)::

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਹੁਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਬਹੁਤਿਆਂ ਨੂੰ ਧੂਹ ਪਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਜਾਦੂ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਆਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਦਾਰ ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੱਸੋਵਾਲ ਵੀ ਸਨ ਅਤੇ ਜਨਾਬ ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਸਾਹਿਬ ਵੀ। 
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਦੋ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਅਕਸਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਮੈਂ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਅੱਖੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਕਹਿਤਿਬਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਨੰਬਰ ਗੇਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣਿਓਂ ਆਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਜਾਂਦੀ ਉਸ ਸੜਕ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਇੱਕ ਦੋ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਘਰ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਹੁਰਾਂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸੀ। ਕੰਧ ਏਨੀ ਵੱਡੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਟੱਪੀ ਨਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਛੋਟੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗੁਆਂਢ ਮੱਥੇ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਕੂਹਣੀ ਰੱਖ ਕੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਦੁੱਖ ਸੁਖ ਫੋਲ ਲੈਣਾ। ਦਾਲ ਸਬਜ਼ੀ ਦੇ ਸੁਆਦ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਲੈਣੇ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮਾਹੌਲ ਸੀ। ਸ਼ਾਮਾਂ ਵੇਲੇ ਇਹਨਾਂ ਕੰਧਾਂ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਬਨੇਰਿਆਂ 'ਤੇ ਹੀ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਟਰੇਆਂ ਨਾਲ ਚਾਹ ਦੀਆਂ ਚੁਸਕੀਆਂ ਵੀ ਸੜਕ ਤੋਂ ਆਮ ਨਜ਼ਰ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ।

ਮਾਹੌਲ ਬੜਾ ਖੁਸ਼ਗਵਾਰ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਠੂਹਠਾਹ ਅਤੇ ਬੰਬਾਂ ਦਾ ਬਾਰੂਦ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਖਬਰਾਂ  ਖਬਰਾਂ ਆਮ ਨਹੀਂ ਸਨ ਹੋਈਆਂ। ਪੋਸ਼ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਵੀ ਛੋਟੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਓਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੀ ਵੀ ਕੋਈ ਰੀਸ ਨਹੀਂ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰ ਵਿਚ ਉਦੋਂ ਵੀ ਰੋਮਾਂਸ ਚੜ੍ਹਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀ ਪਾਰ ਨਾਲ ਹੀ ਬਗਾਵਤ ਦੀ ਸੁਰ ਵੀ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਡਾਕਟਰ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਪੰਧੇਰ ਨੇ ਉਸ ਬਾਗੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਿਆ ਹੈ: ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਤੇਰੇ ਗਿਰਾਂ। ਉਸ ਸੋਚ ਵਾਲੇ ਹੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਨੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਨਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ। ਅੱਜ ਪੰਜਾਬੀ ਭਰਵੀਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੈਮੀਨਾਰ ਵੀ ਉਸੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਦੀ ਹੀ ਕੜੀ ਹੈ। 

ਅਜ ਵਾਲਾ ਇਹ ਸੈਮੀਨਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਵੀ ਬੜਾ ਯਾਦਗਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਉਸ ਬੀਤੇ ਹੋਏ ਵੇਲੇ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਚੇਤੇ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਵਾਲੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੀ ਖਾਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਰਿਹਾ ਉਘੇ ਚਿੰਤਕ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸਤਨਾਮ ਚਾਨਾ ਹੁਰਾਂ ਦਾ ਭਾਸ਼ਣ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਭਾਸ਼ਣ ਅੱਜ ਦੇ ਇਸ ਸੈਮੀਨਾਰ ਵਿੱਚ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਬੁਧੀਜੀਵੀਆਂ ਨੂੰ ਅਹੁਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲਾਲਸਕੈਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉਥੇ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਫਰਜ਼ ਵੀ ਚੇਤੇ ਕਰਵਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। 

ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਲੋਂ ਅੱਜ ਲਗਾਤਾਰਤਾ ਵਿੱਚ 47ਵਾਂ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਯਾਦਗਾਰੀ ਸੈਮੀਨਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਆਯੋਜਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਆਰਟ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸ.  ਸਵਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਵੀ, ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ-ਡਾ. ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਪੰਧੇਰ, ਉੱਘੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਸ. ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਟਿੱਕਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਫ਼ਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸ. ਪਰਗਟ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਅਤੇ ਉੱਘੇ ਚਿੰਤਕ ਸਤਨਾਮ ਚਾਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਮੇਅਰ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਲੁਧਿਆਣਾ ਨੇਬਤੌਰ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਏ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਕਰਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਦੀ ਸੜਕ ਠੀਕ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬੁੱਤ ਆਰਤੀ ਚੌਂਕ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਲਗਵਾਉਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ। 

ਚੇਤੇ ਰਹੇ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਦਿਆਂ ਸ. ਸਵਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਵੀ ਨੇ ਜੱਸੋਵਾਲ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਉਹ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮੇਲਾ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਹੋ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਮੇਲਾ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਇੱਕਤ੍ਰਤਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਕਰੇ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਜਨਾਬ ਸਾਵੀ ਨੇ ਇਸ ਮੇਲੇ ਨੂੰ ਬੜੀ ਬੁਲੰਦੀ ਵਾਲੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਹੋ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਵੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। 

ਅਤੀਤ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਵੇਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਣੇ ਰਹੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮੇਲੇ ਦੀ ਉਸ ਬੁਲੰਦ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਸਾਡੇ ਵੇਲਿਆਂ ਦੇ ਬੁਧੀਜੀਵੀ ਸਰਦਾਰ ਸਤਨਾਮ ਚਾਨਾ ਨੇ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਸ ਸੈਮੀਨਾਰ ਮੌਕੇ ਸਤਨਾਮ ਚਾਨਾ ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਯਾਦਗਾਰੀ ਭਾਸ਼ਣ ‘ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਾਣੀ’ ਵਾਲਾ ਮੁੱਦਾ ਯਾਦ ਵੀ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਸਰਦਾਰ ਜੱਸੋਵਾਲ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਿਛੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਹਟਦੇ। 

ਸਰਦਾਰ ਸਤਨਾਮ ਚਾਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਤੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਖਿਲਵਾੜ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਤ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਡੈਮਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁਦਰਤੀ ਸੋਮਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਛੇੜ-ਛਾੜ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਭੈੜੇ ਸਿੱਟੇ ਵੀ ਭੁਗਤਣੇ ਪੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਸਰਦਾਰ ਚਾਨਾ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਬੜੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵਾਲੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਅਤੇ ਤੱਥਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੀਤ ਦੇ ਹਵਾਲੇ, ਵਰਤਮਾਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 

ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਡਾ. ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਪੰਧੇਰ ਨੇ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤਕ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਯਾਦ ਕਰਨ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਮੈਡਮ ਮੇਅਰ ਅਤੇ ਸਮੂਚੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਸਮੇਤ ਦੂਰੋ-ਦੂਰੋ ਪਹੁੰਚੇ ਕਵੀ ਸੱਜਣਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਗਲੀ ਵਾਰੀ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧੀਆ ਸਮਾਗਮ ਕਰਨ ਦਾ ਅਹਿਦ ਕੀਤਾ। ਉਂਝ ਡਾਕਟਰ ਪੰਧੇਰ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਬੁਧੀਜੀਵੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਰਗਰਮ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚਲੇ ਲੋਕ ਪੱਖ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਯਾਦ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਤੇਰੇ ਗਿਰਾਂ...! ਪਰ ਡਾਕਟਰ ਪੰਧੇਰ ਉਹਨਾਂ ਵੇਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਸ ਗਿਰਾਂ ਨੂੰ ਰਹਿਣ ਜੋਗਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਰਹੇ ਜਦੋਂ ਹਰ ਗ਼ਾਫ਼ਲੀ ਮੋਹਲ੍ਲੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚੱਲਣ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਪਰ ਪੰਧੇਰ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਅਡਿੱਗ ਰਹੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਨੀ ਛੱਡਣਾ ਆਪਣਾ ਗਿਰਾਂ।.!

ਸੈਮੀਨਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਿਆਂ ਉੁਪਰੰਤ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋ. ਸੰਧੂ ਵਰਿਆਣਵੀ, ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਅਮਲਤਾਸ, ਦੇਵਿੰਦਰ ਸੈਫ਼ੀ, ਜਗਵਿੰਦਰ ਜੋਧਾ, ਭਗਵਾਨ ਢਿੱਲੋਂ, ਕੇ.ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ, ਡਾ. ਗੁਰਚਰਨ ਕੌਰ ਕੋਚਰ, ਡਾ. ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ, ਤਰਲੋਚਨ ਝਾਂਡੇ, ਮਨਿੰਦਰ ਮਨ, ਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਭੰਮਰਾ, ਤ੍ਰੈਲੋਚਨ ਲੋਚੀ, ਮੀਤ ਅਨਮੋਲ, ਕਰਮਜੀਤ ਗਰੇਵਾਲ, ਜਸਵੀਰ ਝੱਜ, ਅਮਰਜੀਤ ਸ਼ੇਰਪੁਰੀ, ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਸੋਹੀ, ਰਾਜਦੀਪ ਤੂਰ, ਅਮਰਿੰਦਰ ਸੋਹਲ, ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਸੋਹਲ, ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕਿਰਨ, ਸਾਧੂ ਰਾਮ ਲੰਗਿਆਣਾ, ਚਰਨਜੀਤ ਸਮਾਲਸਰ,ਹਰਨਾਮ ਡੱਲਾ, ਧਰਮਿੰਦਰ ਸ਼ਾਹਿਦ, ਤੇਲੂ ਰਾਮ ਕੁਹਾੜਾ, ਅਜੀਤ ਪਿਆਸਾ, ਦਰਸ਼ਨ ਬੋਪਾਰਾਏ, ਸਵਰਨ ਪੱਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਮਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਗਰੇਵਾਲ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰਨਾਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਕਲਾਮ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ।

ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਅਣੂ ਵਾਲੇ ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੈਲੇ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਰਾਮ ਸਰੂਪ ਰਿਖੀ, ਡਾ. ਬਲਵਿੰਦਰ ਗੈਲੇਕਸੀ, ਜਸਵੰਤ ਗਰੇਵਾਲ, ਲਖਵੀਰ ਸਿੰਘ ਮਾਂਗਟ, ਮੋਹੀ ਅਮਰਜੀਤ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। 

ਸਮੁੱਚੇ ਸਮਾਗਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਵਲੋਂ ਸ. ਪ੍ਰਗਟ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਨੇ ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਇਸ ਯਤਨ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਵਾਇਆ। ਚੇਤੇ ਰਹੇ ਕਿ ਪ੍ਰਗਟ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਯਾਦਗਾਰੀ ਮੇਲੇ ਦੇ ਆਯੋਜਨਾਂ ਵੇਲੇ ਸਰਦਾਰ ਜੱਸੋਵਾਲ ਨਾਲ ਸਰਗਰਮ ਰਹੇ।  ਹਰ ਹੀਲੇ ਅਤੇ ਹਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਵੇਲੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜ ਕੇ ਤੁਰੇ। ਕਾਸ਼ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਸਾਥੀ ਸੋਹਣ ਲਾਲ ਅਰੋੜਾ ਵੀ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਦਰਮਿਆਨ ਹੁੰਦੇ। ਉਹਨਾਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਵੇਰੇ 10 ਵਜੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪਤਵੰਤੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਹਾਰ ਪਹਿਨਾ ਕੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐੱਮ.ਐੱਲ.ਏ. ਅਸ਼ੋਕ ਪਰਾਸ਼ਰ ਪੱਪੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਸ਼ਮਾਂ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਕਾਰਜ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਯਕੀਨ ਦਵਾਇਆ ਕਿ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ  ਦਾ ਬੁੱਤ ਆਰਤੀ ਚੌਂਕ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਕੇ ਇਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਾਨੋ ਸ਼ੌਕਤ ਬਹਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਉਂਝ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜੇਕਰ ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਨੰਬਰ ਗੇਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੀ ਉਸ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ ਜਿਥੇ ਉਹਨਾਂ ਬਹੁਤ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ। ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀਆਂ ਦੇ ਪਲ ਵੀ ਦੇਖੇ ਹਨ। ਕੌਣ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਉਜਾੜ ਹੋ ਜਾਏਗੀ। ਆਰਤੀ ਚੌਂਕ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਥੇ ਇਸ ਬੁੱਤ ਦਾ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੋਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗੇਗਾ।  

ਡਾਕਟਰ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੋਸਾਂਝ, ਡਾਕਟਰ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਰੂਲਾ, ਡਾਕਟਰ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ, ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ, ਉਸਤਾਦ ਸ਼ਾਇਰ ਦੀ[ਕ ਜੈਤੋਈ, ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵਾਲੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦਿਲਬੀਰ ਸਿੰਘ  ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹੋਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਵੀ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਦਰਮਿਆਨ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਜਦਾ! ਇਹ ਵੀ ਸਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਸਰਗਮ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਵਾਂ ਦੀ ਵੀ ਘਾਟ ਖਟਕ ਰਹੀ ਹੈ। 

ਸ਼ਾਇਰਾ ਮਨਜੀਤ ਇੰਦਰਾ, ਉਹਨਾਂ ਵੇਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਐਸ ਐਸ ਚੰਨੀ, ਮੈਡਮ ਸੂਰਜ ਚੰਨੀ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰੀਟਾ ਸ਼ਰਮਾ ਇਸ ਮੇਲੇ ਨੂੰ  ਬੁਲੰਦੀਆਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਰਹੇ। ਹੁਣ ਸ਼ਾਇਦ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਕਾਰਨ ਨਾ ਪੁੱਜ ਸਕੇ ਹੋਣ। 

 Panjabi Bhawan <panjabibhawanludhiana@gmail.com>